درد آلت تناسلی: علل و درمان
درد آلت تناسلی در پایه، تنه یا سر آلت حس می‌شود و گاهی پوست ختنه‌گاه را نیز درگیر می‌کند. درد گاهی با خارش، سوزش یا ضربان زدن نیز همراه است. درد آلت تناسلی ممکن است پی‌آمد سانحه یا بیماری باشد و در تمام گروه‌های سنی نیز مشاهده می‌شود. درد آلت تناسلی به بیماری یا عارضه اصلی دامن زننده به درد بستگی دارد. اگر سانحه رخ داده باشد، درد شدید و ناگهانی خواهد بود. اما اگر درد ناشی از بیماری یا عارضه باشد، درد ملایم است و به تدریج شدید می‌شود. هر نوع درد آلت تناسلی در مردان موردی جدی است، به ویژه اگر درد هنگام نعوظ رخ داده باشد، از خروج ادرار جلوگیری کند یا همراه با ترشحات، زخم شدن، قرمزی یا ورم باشد.
در صورت مواجهه با علائم زیر حتماً به متخصص اورولوژی مراجعه کنید:
- نعوظ طولانی مدت (نعوظ دائم یا پریاپیسم) یک مورد اورژانسی است.
- استمرار داشتن درد به مدت بیش از ۴ ساعت
- درد همراه با علائم غیرقابل توضیح
تشخیص اولیه و درمان زودهنگام علت اصلی درد آلت برای سلامتی بیمار بسیار مهم است. اگر بیماری‌های مقاربتی علت درد آلت تناسلی مردان باشد، مرد موظف است همسر خود را از ابتلا به بیماری مطلع کند تا عفونت به ایشان سرایت نکند.
بیماری پیرونی
بیماری پیرونی زمانی شروع می‌شود که التهاب لایه نازکی از بافت همبند جای زخم، به نام پلاک، را در امتداد لبه‌های بالایی یا پایینی تنه آلت ایجاد کند. از آنجایی که بافت همبند نزدیک بافت آلت شکل می‌گیرد، بافت هنگام نعوظ سفت می‌شود و بیمار متوجه خم شدن آلت حین نعوظ می‌شود. اگر خونریزی داخل آلت پس از خم شدن یا ضربه دیدن آن شروع شود، اختلال بافت پیوندی وجود داشته باشد یا عروق خونی یا سیتم لنفاوی ملتهب باشد، بیماری پیرونی بروز می‌یابد. این بیماری ممکن است ارثی باشد یا علت بروز آن مشخص نباشد.
نعوظ دائم
نعوظ دائم نعوظ را دردناک و طولانی می‌کند. در صورت وجود این مشکل نعوظ حتی در زمان‌های نداشتن رابطه جنسی نیز تجربه می‌شود. نعوظ دائم در میان پسران ۵ تا ۱۰ ساله و مردان ۲۰ تا ۵۰ ساله شیوع بالاتری دارد. آقایان دچار نعوظ دائم باید به سرعت برای درمان اقدام کنند، در غیر این صورت دچار آسیب دائمی خواهند شد. این آسیب مانع از نعوظ در سال‌های آتی می‌شود.
بعضی از علل نعوظ دائمی عبارت است از:
- عوارض جانبی داروهای مصرفی برای درمان مشکلات نعوظ یا افسردگی
- اختلال‌های لخته شدن خون
- اختلال‌های روانی
- اختلال‌های خونی مانند لوسمی (سرطان خون) یا کم‌خونی داسی شکل
- مصرف مشروبات الکلی
- مصرف مواد مخدر
- آسیب دیدن آلت تناسلی یا نخاع
بالانیت
بالانیت نوعی عفونت پوست ختنه‌گاه و سر آلت است که معمولاً در مردان و پسرانی مشاهده می‌شود که مرتب زیر پوست ختنه‌گاه را نمی‌شویند یا ختنه نکرده‌اند، البته آقایانی که ختنه کرده‌اند نیز دچار بالانیت می‌شوند. عفونت قارچی، ییماری‌های قابل انتقال از راه مقاربت (STI) یا حساسیت به صابون، عطر یا دیگر فراورده‌ها نیز از علل ابتلا به بالانیت محسوب می‌شود.
بیماری‌های مقاربتی (STIS)
ابتلا به بیماری‌های مقاربتی نیز درد آلت را به دنبال دارد. بیماری‌های مقاربتی مولد درد آلت عبارتند از:
- کلامیدیا
- سوزاک
- تبخال تناسلی
- سفلیس
عفونت مجرای ادرار (UTIS)
عفونت مجرای ادرار (UTI) در میان بانوان شایع‌تر است، باا ین حال آقایان را نیز درگیر می‌کند. عفونت مجرای ادرار نتیجه حمله باکتریایی و عفونی کردن این بخش است. در شرایط زیر نیز عفونت بروز می‌یابد:
- ختنه نکردن
- ضعیف بودن سیستم ایمنی
- وجود داشتن مشکل یا انسداد در مجرای ادرار
- مقاربت با فرد مبتلا به عفونت
- آمیزش مقعدی
- بزرگ شدن پروستات
آسیب‌دیدگی
آلت تناسلی نیز مانند هر عضو دیگری از بدن دچار آسیب‌دیدگی می‌شود. حوادث زیر منجر به آسیب دیدن آلت می‌شود:
- تصادف خودرو
- سوختگی
- رابطه جنسی خشن
- قرار دادن حلقه اطراف آلت تناسلی برای طولانی کردن نعوظ
- قرار دادن اشیاء داخل میزراه، لوله‌ای که ادرار از راه آن از آلت خارج می‌شود.
فیموز و پارافیموز
فیموز در مردان ختنه نشده‌ای مشاهده می‌شود که پوست ختنه‌گاه آلتشان بسیار تنگ است و نمی‌توان آن را از سر آلت کنار زد. فیموز یا تنگی پوست ختنه‌گاه معمولاً در کودکان مشاهده می‌شود، با این حال در صورت ابتلا به بالانیت یا ایجاد شدن بافت همبند جای زخم در پوست ختنه‌گاه نیز فیموز بروز می‌یابد.
پارافیموز عارضه‌ی مرتبط دیگری است که در اثر ابتلا به آن پوست ختنه‌گاه را می‌توان از سر آلت کنار زد، اما پوست دیگر به محل اصلی خود برنمی‌گردد تا آلت را بپوشاند. پارافیموز یک مورد اورژانسی است، چون مانع ادرار کردن و باعث مرگ بافت آلت می‌شود.
سرطان
سرطان آلت دیگر علت درد آلت تناسلی در مردان است که خوشبختانه نادر است. عامل‌های خاصی احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استعمال دخانیات و سیگار کشیدن
- ختنه نکردن
- عفونت با عامل ویروس پاپیلومای انسانی
- تمیز نکردن زیر پوست ختنه‌گاه در افراد ختنه نشده
- تحت درمان پسوریازیس بودن
اکثر موارد سرطان آلت در آقایان بالای ۵۰ سال مشاهده می‌شود.
روش‌های درمان درد آلت تناسلی
درمان آلت تناسلی به عارضه یا بیماری دامن زننده به درد بستگی دارد:
- تزریق برای نرم کردن پلاک بیماری پیرونی انجام می‌شود و جراح می‌تواند پلاک‌ها را در موارد شدید بیماری بردارد.
- اگر مشکل نعوظ دائم وجود داشته باشد، متخصص اورولوژی خون آلت را با یک سوزن تخلیه می‌کند تا نعوظ کاهش یابد. دارو جریان خون را در آلت کاهش می‌دهد.
- آنتی بیوتیک عفونت مجرای ادرار و بعضی بیماری‌های مقاربتی، مانند کلامیدیا، سوزاک و سفلیس را درمان می‌کند. داروهای ضدقارچی و آنتی بیوتیک برای درمان بالانیت نیز تجویز می‌شود.
- داروهای ضدویروسی حملات تبخال را خفیف‌تر یا کوتاه‌تر می‌کند.
- در صورت تنگ بودن پوست ختنه‌گاه (فیموز) می‌توان آن را با انگشت کشید تا شل‌تر و گشادتر شود. استعمال کرم استروئید بر روی آلت نیز مفید است. جراحی در بعضی موارد ضروری است.
- گذاشتن یخ روی سر آلت ورم پارافیموز را کاهش می‌دهد. پزشک گاهی اوقات فشار دادن سر آلت را توصیه می‌کند. متخصص اورولوژی گاهی دارو در آلت تزریق می‌کند تا راحت‌تر تخلیه شود یا برش‌های کوچکی را در پوست ختنه‌گاه ایجاد می‌کند تا ورم کم شود.
- جراح بخش‌های سرطانی آلت را برمی‌دارد. پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی نیز برای درمان سرطان آلت انجام می‌شود.
درمان خانگی
روش‌های درمان خانگی درد آلت به علت بروز درد بستگی دارد و متخصص روش مناسب را پیشنهاد می‌دهد. قرار دادن کیسه یخ روی آلت درد را تسکین می‌دهد. اگر درد آلت ناشی از بیماری‌های مقاربتی باشد، همسر مرد مبتلا نیز باید تحت درمان قرار گیرد. نعوظ دائم یک فوریت پزشکی است و برای درمان آن باید به سرعت به اورژانس مراجعه کرد.
پیشگیری
استفاده از کاندوم هنگام نزدیکی، خودداری از مقاربت با افراد دچار عفونت فعال و درخواست از همسر برای خودداری از انجام حرکت‌های خشونت‌آمیز خم کننده‌ی آلت راه‌های ساده‌ای است که احتمال درد گرفتن آلت را کاهش می‌دهد. ختنه کردن یا تمیز کردن هر روزه زیر پوست ختنه‌گاه در صورت مواجهه با عفونت‌های مکرر یا دیگر مشکلات پوست ختنه‌گاه توصیه می‌شود.